بررسی عملکرد دانه و صفات کیفی ذرت شیرین (zea mays l.var. sacarata) تحت تیمارهای کم آبی، تشعشع فرابنفش و ازدیاد دی اکسید کربن

تابش فرابنفش، کم آبی و افزایش دی اکسید کربن از مهم ترین عوامل محیطی در تغییر اقلیم جهانی اند. به همین منظور این پژوهش در گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران در سال 1390 با هدف بررسی عملکرد دانه و برخی صفات کیفی ذرت شیرین تحت سطوح مختلف دی اکسید کربن (500، 900 و 1300 میکرولیتر بر لیتر هوا)، اشعۀ فرابنفش (uv-a, b, c) و سطح آب آبیاری (آبیاری کامل یا عدم تنش خشکی و کمبود آب به مقدار 60 درصد ظرفیت زراعی) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک های کامل تصادفی در سال 1390 اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل دی اکسید کربن، کم آبی و تابش فرابنفش، تأثیر شایان توجهی در عملکرد دانه و fv/fm داشت و بیشترین عملکرد دانه در اثر تیمار شاهد آبیاری و غلظت 900 میکرولیتر بر لیتر هوا با uv-a به دست آمد. بیشترین میزان fv/fm در شرایط اعمال کم آبی و غلظت 1300 میکرو لیتر بر لیتر هوا دی اکسید کربن با uv-c به دست آمد. اثر متقابل کم آبی با دی اکسید کربن (900 میکرولیتر بر لیتر هوا) مقدار پرولین، کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیلa+b، کارتنوئیدها و فلاونوئیدها را کاهش داد. پروتئین دانه نیز با کاهش طول موج تابش فرابنفش کاهش یافت. بدین ترتیب سه تنش عمدۀ محیطی با کاهش توان تولیدی گیاه، مقدار عملکرد آن را کاهش داد.